De ene eetbui is de ander niet: we kennen namelijk verschillende soorten eetbuien. Omdat de oorzaak van deze eetbuien anders is, vragen ze ook een andere aanpak als je ervan af wilt. Er tegen vechten werkt vaak averechts. In deze podcast kijken we naar 4 verschillende soorten eetbuien. En naar hoe je ermee om kan gaan.
blij dieetvrij podcast Seizoen 3 - Aflevering 7
Welke 4 verschillende soorten eetbuien zijn er?
Vergeet je niet te abonneren op mijn podcast via bijvoorbeeld Itunes, als je op de hoogte wilt blijven van de allernieuwste afleveringen. En schroom niet om een linkje naar de podcast te delen met jouw familie of vrienden, als je denkt dat deze aflevering mogelijk waardevol voor ze kan zijn.
1. De inhaal-eetbui
Deze eetbui is een direct gevolg van restrictie. Als je minder eet dan wat je fysiek nodig hebt, dan is het helemaal niet gek dat je lichaam daarop reageert. Jouw lichaam vecht als het ware terug tegen die energieschaarste die ze meemaakt.
- Daardoor worden je cravings extra groot.
- Ga je meer nadenken over eten.
- En ga je op een gegeven moment denken: "ik moet het hebben, en ik moet het nu!"
Je kunt dan ook op het punt komen dat je je voor je gevoel overeet, terwijl het eigenlijk een reactie is op een tekort.
2. De perfectionisme-eetbui
Niet alleen een fysieke restrictie, dus een tekort ervaren rondom eten, kan leiden tot een eetbui. Ook een mentale restrictie heeft dat effect. Als je in je hoofd hele duidelijke ideeën hebt over wat goed en wat fout eten is, over wat je zou moeten eten en wat je eigenlijk niet zou moeten eten, dan spreken we van een mentale restrictie. Ook dat is een restrictie die kan leiden tot een eetbui.
De f*** it mentaliteit en het alles of niets denken
Je kunt je voorstellen dat wanneer je van jezelf geen chocolade mag eten, er een moment komt waarbij je denkt: f*** it, nu heb ik het gewoon verdiend! Of dat je vindt dat je jezelf mag verwennen met chocolade na een rotdag. Of de bekende gedachte: de dag is nu toch al verpest, wanneer je bijvoorbeeld op een feestje iets lekkers hebt gegeten.
De perfectionisme-eetbui heeft ook een soort alles-of-niets denken in zich. Je denkt dat je toch niet meer perfect bent, dus laat ik dan nu ook maar alles eten waar ik zin in heb. Nu kan het nog, voordat ik morgen weer perfect ga eten.
"Omdat je dan te maken hebt met allemaal regeltjes over wat je wel en niet zou moeten eten, komt er ook een soort extra aantrekkingskracht tussen jou en die lekkernij. Het is alsof je dat lekkers op een voetstuk zet. Je weet misschien hoe het werkt als we dat bij kinderen doen: als ze maar 1 snoepje mogen, dan willen ze er per se 2!"
3. De emotionele eetbui
Ik weet dat er het afgelopen jaar meerdere clubleden vanwege emotionele eetbuien zijn aangehaakt. We zitten op dit moment in een onrustige periode. Ik merk het ook aan mezelf. Mijn zoon was deze week thuis omdat een kindje in zijn klas besmet was geraakt met corona, en toen hij eindelijk weer naar school mocht was de juf ziek. Ik ben mijn ouders heel dankbaar dat ze op mijn zoon willen passen, zodat ik hier en daar nog wat werk gedaan krijg. Maar het is gewoon stressvol en chaotisch. Dat doet veel met hoe we ons emotioneel voelen.
Emotionele eetbuien zijn niet specifiek voor déze periode. Er zijn veel soorten emotionele eetbuien.
- We kunnen een eetbui hebben door basisemoties zoals angst, verdriet of boosheid,
- maar soms kunnen we ook door wat onduidelijker gevoelens naar eten grijpen: verveling, moeheid en onrust zijn misschien niet eens emoties, maar iets wat je meemaakt.
Helemaal als we niet echt gewend zijn om op te merken wat de staat is van ons lijf, en wat we lichamelijk nodig hebben, kunnen we te maken hebben met emotionele eetbuien.
Oefenen in het voelen van jouw emoties
Dit is iets wat ik veel zie, we zijn vaak niet opgevoed met het oefenen in het voelen van je emoties.
Bij mij thuis werd er niet veel over emoties gepraat. Het was niet zo dat het niet oké was om verdrietig of boos te zijn, maar ik heb nooit geleerd hoe ik daarmee om moest gaan. Dat maakt dat zodra we een oncomfortabele emotie doormaken, we onszelf eigenlijk automatisch in de voorraadkast vinden om iets te eten te zoeken. Op die manier leiden we ons af van die emotie.
Dat is ook niet gek, als je misschien nooit echt geleerd hebt om bij je boosheid te zijn, en die te doorvoelen.
“Helemaal als een emotie ons overheerst, dan is het natuurlijk helemaal oké om iets te gaan eten. Om onszelf daarin bij te staan, door iets te doen wat op dat moment helpend is. Maar het is ook heel waardevol om meer te leren over hoe je stap voor stap die emoties kunt toelaten, zodat je minder vaak te maken hebt met dat soort emotionele eetmomenten."
saskia koopman
4. De gewoonte eetbui
Als je een tijdlang dezelfde soort eetbuien hebt gehad, dan kan eten op die momenten een gewoonte worden.
Dat herkende ik ook bij mezelf. Ik had op een gegeven moment eetbuiten op momenten dat ik overprikkeld was. Ik werkte toen als trainer in het bedrijfsleven, ik gaf trainingen over tijdsmanagement en persoonlijke effectiviteit. Dat deed ik in conferentiecentra, waarbij ik altijd omringd was door een grote groep deelnemers. De dagen waren vaak lang, en 's avonds schuif je vervolgens in het restaurant aan tafel, en wordt er ook nog nagepraat over de training. Daarna rol je je hotelbed in, en 's ochtends moet je weer in diezelfde conferentiezaal klaar zitten voor de volgende groep.
Ik ben van nature best introvert. Ik kan wel extravert zijn, het is niet zo dat ik geen trainer zou kunnen zijn, maar het kostte me wel altijd heel veel energie. Aan het eind van een aantal trainingsdagen, vaak waren dat 3 of 5 dagen achter elkaar, was ik 's avonds in de auto volledig overprikkeld. En omdat ik me daar niet echt bewust van was, ging ik op dat moment eten om me daarvan af te leiden. Dat was geen bewuste actie. Het is op een gegeven moment ontstaan. Het was een emotionele eetbui, die onbewust gebeurde, en op een gegeven moment werd het een patroon. Iets in mij merkte dat het me hielp. En zo haalde ik op een gegeven moment elke keer dat ik naar huis reed een zak drop bij het tankstation.
Dit is ook hoe stress-eten na een stressvolle periode van een paar maanden kan blijven doorgaan.
Omgaan met de verschillende soorten eetbuien
Zo zie je dat er verschillende soorten eetbuiten zijn, met allemaal net een andere oorzaak.
Het is dus ook niet zo dat iets als onvoorwaardelijke toestemming en intuïtief eten per sé voor al deze eetbuiten een oplossing is. Intuïtief eten kan je zeker wel helpen bij omgaan met de perfectionisme-eetbui, die met name veroorzaakt wordt door mentale restricties. Maar als je heel erg te maken hebt met inhaal-eetbuien, dan heb je misschien wel eerst iets heel anders nodig.
Hulp nodig?
We zijn in de Blij Dieetvrij Club net gestart met het programma ‘Bite-Sized’. Daarin leren mensen stappen zetten in het creëren van gewoontes die ze helpen omgaan met overeten. Iedere week zetten ze een stap die ze helpt om rust te vinden rondom eten. We zijn gestart met stappen zetten om te voorkomen dat er sprake is van inhaaleten. En alleen al die stap geeft bij veel mensen al veel rust rondom eten. Maar voor anderen is dat nog niet de oplossing. Je moet namelijk stap voor stap gaan onderzoeken waar jouw eetbuien vandaan komen, en wat daarvoor de oplossing is.
“Voor heel veel vrouwen geldt dat als er emotionele eetbuien zijn, er eerst geoefend moet worden met emoties voelen, en aandacht besteden aan onze binnenwereld en aan onze lichaamssignalen. Dat is ook niet iets wat je zomaar leert. En het kan ook heel veel weerstand opleveren als je dat niet gewend bent. Wat nou als je dingen gaat voelen die je bewust hebt weggestopt?"
saskia koopman
Stap voor stap jouw emoties de ruimte geven
Daarom is er in de Blij Dieetvrij Club ook aandacht voor mogelijke oude wonden, en zijn er verschillende modules en masterclasses die verschillende dingen oplossen. Voor iedereen is er een passend puzzelstukje. We hebben immers allemaal ander eetbuien.
Ik krijg vaak de vraag waarom er zoveel materiaal is in de Club. Niet alleen omdat er dus al vier verschillende eetbuien een rol kunnen spelen, als je onrust rondom eten ervaart, maar ook omdat we allemaal verschillende dingen moeten leren.Ik geef je nog een voorbeeld.
Een eetbui als reactie op self-silencing (een emotionele eetbui)
Iets als overeten of een eetbui kan ook een gevolg zijn van self-silencing. Self-silencing, is jezelf stil houden als je merkt dat anderen iets doet wat je niet oké vindt. Of als iemand jouw grenzen overschreidt.
Dat onderwerp kwam toevallig deze week op mijn Instagram account weer ter sprake toen ik vroeg of je een vriendin durft te onderbreken die negatieve opmerkingen maakt over haar lijf?
Het is superbelangrijk dat je dat doet, omdat onderzoek ook aantoont dat die negatieve opmerkingen die iemand maakt over haar lijf er niet alleen voor zorgen dat zij minder tevreden is over haar lichaam, maar ook dat jij als luisteraar je door dat soort opmerkingen minder goed voelt over je lijf.
Ik raakte verwikkeld in mooie gesprekken, omdat mensen tegen me zeiden dat ze dat moeilijk vonden en niet wisten hoe ze dat moesten doen. Maar ik had ook mensen die zeiden dat je toch hoort te luisteren, dat is toch lief? Wat ik daarin voel is dat alles wat we doen te maken heeft met het blij maken van de ander, en we vergeten daarbij soms dat het ook superbelangrijk is om onze eigen grenzen te bewaken, en alles wat impact heeft op ons emotioneel welzijn. Iets als grenzen stellen is heel belangrijk in dit proces.
"Als je iedereen gedurende de dag over jouw grenzen heen laat lopen, dan kan dat 's avonds ook zorgen voor eetbuien."
Daarom is de Blij Dieetvrij club zo opgezet dat mensen als het ware verschillende puzzelstukjes kunnen verzamelen die voor hen relevant zijn. En waarschijnlijk heb je niet alle stukjes nodig om jouw puzzel te leggen. Maar jij hebt misschien wel andere stukjes nodig dan jouw buurvrouw.
Mocht je nou aan de slag willen gaan met jouw eetbuien, mocht je onrust rondom eten herkennen of mocht je regelmatig te maken hebben met overeten en je vraagt je af hoe je daarmee om moet gaan? Dan ben je heel erg welkom bij de Blij Dieetvrij Club!
Alle informatie vind je via blijdieetvrij.nl/club.
